Υλικό προς ανάγνωση “Επίδειξη συμπεριφοράς κατά των διακρίσεων στο μαθησιακό περιβάλλον”
2.1. Περιπτώσεις Διάκρισης Λόγω του Φύλου στο Μαθησιακό Περιβάλλον
Η διάκριση με βάση το φύλο συμβαίνει όταν ένα άτομο αντιμετωπίζεται άδικα λόγω της κοινωνικής συμπεριφοράς όπως η μη συμμόρφωση με τους ρόλους των φύλων. Συχνά διαπράττεται ως αποτέλεσμα των κανόνων και των στερεοτύπων που σχετίζονται με το φύλο, και επιβάλλεται από άνιση δυναμική εξουσίας.
Στο μαθησιακό περιβάλλον, η διάκριση λόγω φύλου μπορεί να συμβεί σε διάφορες μορφές:
- Εκφοβισμός στην τάξη και διαδικτυακός εκφοβισμός από συμμαθητές
- Λεκτική και συναισθηματική κακοποίηση
- Εκφοβισμός και παρενόχληση
- Σεξουαλική παρενόχληση, κακοποίηση, και βιασμός
- Σωματική και ψυχολογική βία
- Διαχωρισμός σχολικών και εξωσχολικών δραστηριοτήτων με βάση το φύλο
Επίσης, οι εκπαιδευτικοί δίνουν περισσότερη προσοχή στους μαθητές παρά στις μαθήτριες: αυτή η τάση μπορεί να υπάρχει επειδή τα αγόρια, ή οι άνδρες, συχνά εκλαμβάνονται ως πιο άτακτα, και αυτό προκαλεί τους εκπαιδευτικούς να παρακολουθούν τους μαθητές και να συμμετέχουν πιο ενεργά μαζί τους στην τάξη. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να αποθαρρύνει τις μαθήτριες από το να εκφράσουν την άποψη τους, ακόμη και όταν αισθάνονται ότι έχουν κάτι που αξίζει να προσφέρουν σε μια συζήτηση.
2.2. Περιπτώσεις Πολλαπλών Διακρίσεων στο Μαθησιακό Περιβάλλον
Οι πολλαπλές διακρίσεις συμβαίνουν όταν οι γυναίκες υποφέρουν από διάκριση λόγω φύλου και παράλληλα υποφέρουν από διάκριση λόγω ηλικίας, αναπηρίας, φυλετικής και εθνικής καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού, θρησκείας και πίστης.
Στο μαθησιακό περιβάλλον, οι πολλαπλές διακρίσεις μπορούν να συμβούν σε διάφορες μορφές:
- Όταν κοροϊδεύουν μια μαθήτρια λόγω της αναπηρίας της
- Αντιμετώπιση μιας μαθήτριας με πιο σκούρο χρώμα δέρματος με εκφοβισμό και προσβολές
- Μαθήτριες με διαφορετική εμφάνιση, π.χ. όταν ένα κορίτσι είναι πιο ψηλό από ένα αγόρι, όταν είναι υπέρβαρη, εάν έχει κοντά μαλλιά ή άλλα χαρακτηριστικά που δεν συμφωνούν με την εικόνα της «θηλυκότητας», τότε ένα τέτοιο κορίτσι δέχεται εκφοβισμό ή λεκτική/σωματική κακοποίηση
- Όταν οι μαθήτριες που φορούν μαντίλες δέχονται λεκτική ή σωματική επίθεση από τους συμμαθητές τους
2.3. Αποφυγή, Αποτροπή Συμπεριφορών Διάκρισης, και Κατάλληλη Αντίδραση σε Οποιοδήποτε Περιστατικό Διάκρισης στην Τάξη που Στοχοπειεί μια Μαθητευόμενη
Οι εκπαιδευτικοί παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της ισότητας στην τάξη. Ακολουθούν ορισμένες εισηγήσεις:
- Να είστε στοχαστικοί και αντικειμενικοί. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσφέρουν ουδέτερες απαντήσεις σε σχέση με το φύλο, στους μαθητές και τις μαθήτριες.
- Ζητήστε τα σχόλια συναδέλφων και μαθητευομένων. Αυτό μπορεί να γίνει ανώνυμα με τη χρήση ενός κουτιού για σχόλια. Ένα παράδειγμα μιας κατάλληλης ερώτησης - «Έχετε προσέξει κάποιες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρομαι στους μαθητές και τις μαθήτριες;».
- Χρησιμοποιήστε ουδέτερο λεξιλόγιο σε σχέση με το φύλο, όπου είναι απαραίτητο. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσαρμόσουν το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων για να διευρύνουν τις απόψεις των μαθητευόμενων πέρα από τα στερεότυπα που σχετίζονται με το φύλο.
Για παράδειγμα, στις εργασίες, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να προκαλέσουν τις προσδοκίες των μαθητευόμενων με το συμπεριλάβουν έναν εργάτη οικοδομής ή ένα στρατιώτη, έναν άνδρα γραμματέα ή ένα νοσοκόμο, και άλλα επαγγέλματα που συνήθως σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο φύλο. Επίσης, οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει να αναφέρουν στερεότυπα χαρακτηριστικά όπως «οι άνδρες δεν κλαίνε» ή «τα κορίτσια δεν πολεμούν». Τέτοιο λεξιλόγιο δημιουργεί θεμέλια που περιορίζουν το πώς κατανοούν οι μαθητευόμενοι/ες τους ρόλους των φύλων.
- Εξηγήστε το περιεχόμενο. Εάν ακούσετε κάποιο/α μαθητευόμενο/η να χρησιμοποιεί φράσεις όπως «συμπεριφέρεσαι σαν μια τυπική ξανθιά» ή «συμπεριφέρσου σαν άνδρας» τότε είναι σημαντικό να επισημάνετε τις κοινωνικές επιπτώσεις που έχει η χρήση τέτοιων λέξεων αντί απλά να τους επιπλήξετε.
- Δημιουργήστε ένα πλάνο θέσεων και ομάδων με σκοπιμότητα. Είναι συχνό φαινόμενο οι μαθητές και οι μαθήτριες να διαχωρίζονται όταν επιλέγουν φίλους ή σε ποια θέση θα καθίσουν στην τάξη. Οι εκπαιδευτικοί μερικές φορές το ενθαρρύνουν αυτό όταν ζητούν από τους/τις μαθητευόμενους/ες να επιλέξουν ομάδες για συζήτηση. Δημιουργώντας δυναμικά σχέδια για τον σχηματισμό ομάδων, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διαλύσουν κλίκες μόνο με γυναίκες ή μόνο με άνδρες και έτσι να ενθαρρύνουν την επικοινωνία μεταξύ όλων με όλους.
- Χρησιμοποιήστε μάθηση με βάση ένα έργο. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν επίσης να δημιουργούν με σκοπιμότητα μικρές μεικτές ομάδες με μαθητές και μαθήτριες έτσι ώστε να δουλέψουν μαζί σε ένα έργο. Μια τέτοια εργασία μπορεί να είναι καθαρά ακαδημαϊκή, με τα μαθήματα για την ισότητα των φύλων να είναι έμμεσα και διακριτικά. Με αυτή τη συνεργασία, οι άνδρες και οι γυναίκες μπορούν - εάν υπάρχει σωστή υποστήριξη - να κατανοήσουν καλύτερα τη διαφορετική διάσταση των ατομικών συμπεριφορών, πέρα από τα στερεότυπα «άνδρας» και «γυναίκα».
Οι άνδρες και οι γυναίκες πρέπει να νοιώθουν ευπρόσδεκτοι σε ένα ασφαλές μαθησιακό περιβάλλον. Όλοι οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευόμενοι/ες μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο για να διασφαλιστεί ότι το κάθε μαθησιακό περιβάλλον είναι απαλλαγμένο από διακρίσεις και ότι παρέχει καλής ποιότητας εκπαίδευση που είναι ευαισθητοποιημένη σε σχέση με το φύλο. Για να το πετύχει αυτό:
- Οι μαθητευόμενοι/ες πρέπει να συμπεριφέρονται με σεβασμό, χωρίς να παροτρύνουν τον αποκλεισμό, και με μη βίαιο τρόπο.
- Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ακολουθούν τα επαγγελματικά πρότυπα σχετικά με τις κατάλληλες πειθαρχικές πρακτικές, να προσεγγίζουν και να αντιμετωπίζουν όλους τους μαθητευόμενους με ίσο τρόπο, και να παρέχουν αμερόληπτη εκπαίδευση.
