ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΜΕ ΣΚΟΠΌ ΤΗΝ ΕΝΘΆΡΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΣΤΟΝ ΨΗΦΙΑΚΌ ΤΟΜΈΑ, ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΘΕΊ Η ΙΣΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΎΛΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

5.1 Διακρίσεις λόγω φύλου στον ψηφιακό τομέα της αγοράς εργασίας 

Η προκατάληψη στον εργασιακό χώρο συχνά εκδηλώνεται με μια ποικιλία τρόπων. Μπορεί να συμβεί με άμεσες μορφές που εμποδίζουν την επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών, όπως είναι για παράδειγμα το μισθολογικό χάσμα και τα στερεότυπα στα επαγγέλματα. Αυτό το είδος άμεσης διάκρισης εμποδίζει την πρόσβαση των γυναικών στην απασχόληση, τα οφέλη, και τις προαγωγές. 

Από την άλλη πλευρά, μπορεί να συμβαίνουν περιπτώσεις έμμεσης διάκρισης που δεν είναι άμεσα εμφανείς ή που μπορούν να αποδοθούν σε άμεσες πράξεις διάκρισης. Όπως ορίζει η οδηγία 2006/54/ΕC του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, «η έμμεση διάκριση συμβαίνει όταν μια φαινομενικά ουδέτερη παροχή, κριτήριο, ή πρακτική τοποθετεί άτομα από ένα συγκεκριμένο φύλο σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με άτομα από το άλλο φύλο, εκτός εάν αυτή η παροχή, κριτήριο, ή πρακτική είναι αντικειμενικά δικαιολογημένη από νόμιμο σκοπό, και τα μέσα για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι κατάλληλα και απαραίτητα». Επομένως, ακόμη και σε περιπτώσεις που μπορεί να φαίνονται μη προβληματικές, μπορεί να υπάρχουν διακρίσεις.

Ως παράδειγμα έμμεσης διάκρισης, μπορεί κανείς να θεωρήσει ότι οι συμπεριφορές, οι στερεότυπες εικόνες και οι αντιλήψεις δημιουργούν προκατασκευασμένες ιδέες που αναθέτουν στις γυναίκες και στους άνδρες κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά και ρόλους τα οποία καθορίζονται και περιορίζονται από το φύλο τους (EIGE, Glossary & Thesaurus). Είναι συχνό φαινόμενο να αναμένεται από τις γυναίκες να έχουν τόσο κοινοτικούς ρόλους όσο και ρόλους άμεσα συνδεδεμένους με την ανατροφή, ενώ οι άνδρες έχουν εντελώς αντίθετους ρόλους ως ηγέτες και ως βασικοί οικονομικοί προμηθευτές του νοικοκυριού. Επομένως, οι άνδρες μπορεί να θεωρηθούν ως πιο κατάλληλοι για θέσεις που απαιτούν συγκεκριμένες δεξιότητες ή ικανότητες (π.χ. ηγεσία, δυνατότητα για ευέλικτο πρόγραμμα) σε σύγκριση με τις γυναίκες οι οποίες θεωρούνται ότι έχουν μειονέκτημα στην απόδοση στο ίδιο επίπεδο. Αυτού του είδους τα στερεότυπα παρουσιάζουν ένα σοβαρό εμπόδιο στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών καθώς δημιουργεί έμμεσα τις συνθήκες για επαγγελματικές διακρίσεις. Αυτού του είδους οι αντιλήψεις είναι πολύ πιο εμφανείς στον ψηφιακό τομέα. Ακόμα και σε περιπτώσεις που επιδιώκουν με επιτυχία την επαγγελματική εξέλιξη στους τομείς τους, συχνά αντιμετωπίζουν στην πορεία επαγγελματικές διακρίσεις λόγω φύλου. Για παράδειγμα, οι γυναίκες ακόμα μπορεί να αντιμετωπίσουν διάκριση σε περίπτωση που είναι μαμάδες ή επειδή μπορεί να αποκτήσουν παιδιά στο μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, το να ξεπεραστούν προσδοκίες και στερεότυπα σχετικά με τους ρόλους των φύλων είναι συχνά μια πρόκληση με την οποία έρχονται αντιμέτωπες οι γυναίκες που επιδιώκουν επαγγελματική εξέλιξη.

Επομένως, πέρα από την προσέλκυση και την πρόσληψη γυναικών στην ψηφιακή αγορά εργασίας υπάρχει επίσης το πρόβλημα της επανεκπαίδευσης τους στον τομέα. «Η συμμετοχή των γυναικών στην ψηφιακή αγορά εργασίας μειώνεται με την ηλικία: οι γυναίκες κάτω των 30 ετών με ένα ICT πτυχίο αποτελούν το 20% του ICT τομέα, σε σύγκριση με το 15.4% των γυναικών ηλικίας μεταξύ 31 και 45 ετών, και το 9% των γυναικών άνω των 45 ετών». Αυτό συχνά εξηγείται με τη μεταφορά «διαρροή αγωγού» που σημαίνει πώς οι γυναίκες γίνονται μειονότητες με περιορισμένη αντιπροσώπευση στους τομείς STEM και τις ICT θέσεις εργασίας λόγω της έλλειψης επαγγελματικής εξέλιξης σε ανώτερους ηγετικούς ρόλους.

Μπορούμε επομένως να συμπεράνουμε ότι είναι σημαντικό οι γυναίκες να αναγνωρίζουν και να ανιχνεύουν άμεσες και έμμεσες διακρίσεις στον εργασιακό χώρο. Οι διακρίσεις στον εργασιακό χώρο μπορεί να συμβούν μεταξύ συναδέλφων, μεταξύ ενός υπαλλήλου και του εργοδότη, ή μεταξύ ενός υπαλλήλου και ενός τρίτου προσώπου, και η διάκριση μπορεί να στοχοποιεί ένα συγκεκριμένο υπάλληλο ή μια ομάδα υπαλλήλων. Συχνά, οι γυναίκες δεν γνωρίζουν ότι ένα από τα βασικά τους δικαιώματα είναι ότι δεν πρέπει να δέχονται διακρίσεις, τι αποτελεί διάκριση, και μπορεί να αρνηθούν να την αναγνωρίσουν ως το τι είναι στην πραγματικότητα.  

Συμβουλές εκπαίδευσης για υποστήριξη κατά των διακρίσεων στον εργασιακό χώρο:

• Παροχή συμβουλών για την καταπολέμηση διαδικτυακών διακρίσεων (πώς μπορεί κανείς να αναφέρει ένα σχόλιο ή ένα μήνυμα σε διάφορες πλατφόρμες).
• Πληροφόρηση σχετικά με συγκεκριμένους μηχανισμούς σε κάθε χώρα που αντιμετωπίζουν τις διακρίσεις στην αγορά εργασίας (π.χ. αναφερθείτε σε συγκεκριμένες αρχές).
  
• Καθοδήγηση - επικοινωνία με  άλλες γυναίκες στην αγορά εργασίας που έχουν έρθει αντιμέτωπες με διακρίσεις στην αγορά εργασίας και ανταλλαγή απόψεων.
  
• Χτίσιμο ψηφιακής ανθεκτικότητας και κριτικής προσέγγισης - αναγνώριση ψεύτικων ειδήσεων, βρίσκοντας ισορροπία στη χρήση ψηφιακών εργαλείων.  
  

Σύνδεσμοι για αυτοδιδασκαλία

Tackling Discriminatory Labour Practices, Labour Market Segmentation and Gender Pay Gaps

5.2 Μέθοδοι και εργαλεία για την ενδυνάμωση των μαθητευόμενων γυναικών 

Ο στόχος ενός/μιας εκπαιδευτικού πρέπει να είναι να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην υποστήριξη των γυναικών για να ενδυναμωθούν, αλλά και για να εξετάζουν ευρύτερες πρακτικές κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής ισότητας.

Το μονοπάτι προς την ενδυνάμωση:

• Παροχή βοήθειας για την κατανόηση και τη δράση για αντιμετώπιση της ανισότητας μεταξύ των φύλων που επηρεάζουν την απασχόληση στον ψηφιακό τομέα.
• Προώθηση πολιτικών που έχουν ως σκοπό να ενδυναμώσουν τις γυναίκες μέσω της προώθησης του ψηφιακού γραμματισμού. Για παράδειγμα, η επανεκπαίδευση στον ψηφιακό τομέα είναι ένα εργαλείο μέσω του οποίου η ισότητα των φύλων και η ενδυνάμωση των γυναικών μπορούν να προοδεύσουν, και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επαγγελματικής εξέλιξης.
• Τα πρότυπα συχνά βοηθούν τις γυναίκες να ξεφύγουν από τους στερεότυπους ρόλους, να ξεπεράσουν μειονεκτήματα, και να παρακινήσουν τις γυναίκες να επιδιώξουν περισσότερα προσόντα. Η επίγνωση τέτοιων παραδειγμάτων μπορεί να παρακινήσει τις γυναίκες να εξερευνήσουν και να ξεπεράσουν τα όρια τους.
• Υποστήριξη γυναικών να αναγνωρίζουν καλές πρακτικές σε προγράμματα ψηφιακού γραμματισμού που εστιάζουν στην ισότητα των φύλων.
• Επίγνωση του κώδικα δεοντολογικής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο (Netiquette).Εστιάζοντας στην ταυτοποίηση και διαχείριση των ανισορροπιών ισχύος, και την αναγνώριση στερεότυπων: Πρέπει κανείς να παραδεχτεί ότι η επαγγελματική πορεία ενός ατόμου συχνά καθορίζεται από τις εκπαιδευτικές επιλογές που γίνονται αρκετά νωρίς στη ζωή του ατόμου. Τα στερεότυπα προκαλούν ένα πολύ βλαβερό αποτέλεσμα, και μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζονται στις επαγγελματικές φιλοδοξίες, αλλά και στις επιλογές εκπαίδευσης, τα προσόντα και τις ανάγκες που απαιτούνται για μια καριέρα στην ψηφιακή εποχή. Ειδικά στο ICT, τρεις βασικοί παράγοντες συζητιούνται για να εξηγήσουν τη χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στις ICT δουλειές, και πιο συγκεκριμένα την έλλειψη ενδιαφέροντος και σχετικών προσόντων από τις γυναίκες στον τομέα, ότι οι ICT καριέρες ευνοούν τους άνδρες, και ότι πολιτιστικοί παράγοντες ενισχύουν τη σύνδεση μεταξύ του ICT τομέα και του ανδρισμού. Επομένως, οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να στερούνται εξειδικευμένα ψηφιακά προσόντα εξαιτίας αποφάσεων που πάρθηκαν στην εκπαίδευση που επηρεαστήκαν από στερεότυπα. Η αύξηση της ισότητας των φύλων στις ψηφιακές θέσεις εργασίας απαιτεί μια καλύτερη κατανόηση των λόγων που τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις για το φύλο εμποδίζουν πολλές γυναίκες να εκπληρώσουν τις δυνατότητές τους. Επομένως, οι γυναίκες πρέπει να μάθουν πώς να αναγνωρίζουν αυτά τα στερεότυπα.