2.1 Υποστηρίζοντας τις εκπαιδευόμενες γυναίκες για τον καθορισμό των μελλοντικών τους γενικών και ειδικών στόχων

Στη μαθητοκεντρική προσέγγιση του Rogers (1951 στο Knowles 1973, 32), δηλώνει ότι «κάθε άτομο υπάρχει σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο εμπειριών, στον οποίο είναι το κέντρο», που σημαίνει ότι ο εκπαιδευτής πρέπει να λαμβάνει υπόψη την κατάσταση των γυναικών, καθώς η μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει απαραίτητα να προσαρμόζεται σε αυτές. Ο εκπαιδευτής πρέπει να καταστήσει σαφές στις εκπαιδευόμενες ότι οι ψηφιακές δεξιότητες είναι αναγκαίες για να προσαρμοστούν οι ίδιες στη σύγχρονη αγορά εργασίας και ότι αυτή η εκπαίδευση έχει στόχο να γίνει κατανοητό αυτό και να αναπτύξουν τις σχετικές δεξιότητες. Ο καθορισμός στόχων είναι η βάση για να προσδιορίσουμε προς ποια κατεύθυνση θέλουμε να πάμε και τι θέλουμε να πετύχουμε. Έτσι, οι μαθησιακοί στόχοι είναι στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας και πρέπει να αποσαφηνιστούν στο στάδιο του σχεδιασμού. Πρώτον, ο εκπαιδευτής πρέπει να κατανοήσει τι είναι οι μαθησιακοί στόχοι: οι μαθησιακοί στόχοι είναι μετρήσιμοι επιμέρους στόχοι ενός μαθήματος μέσω των οποίων επιδιώκονται συγκεκριμένα μαθησιακά αποτελέσματα (Papadopoulou, 2019). Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό στάδιο στη διαδικασία, καθώς με τον καθορισμό στόχων οι εκπαιδευόμενες έχουν την ευκαιρία να κατανοήσουν τι αναμένει ο εκπαιδευτής από αυτές και, από την άλλη, ο εκπαιδευτής να αντιληφθεί καλύτερα προς ποια κατεύθυνση θέλουν να πάνε οι εκπαιδευόμενες.

Η εργασία με τις εκπαιδευόμενες καθ’ όλη τη διαδικασία θα βοηθήσει τον εκπαιδευτή να βεβαιωθεί ότι η ακολουθούμενη διαδικασία είναι η κατάλληλη και, σε περίπτωση που δεν είναι, να αναθεωρήσει τον αρχικό του σχεδιασμό. Έτσι, συνιστάται στον καθοδηγητή να αναθεωρεί όχι μόνο τον τελικό στόχο των εκπαιδευομένων, αλλά και τη διαδικασία μέσω της οποίας οι εκπαιδευόμενες θα τον επιτύχουν (Braus, 2004). Για αυτό, λοιπόν, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να αξιοποιεί το μοντέλο GROW, με το οποίο τίθεται πρώτα ο στόχος. Στη συνέχεια, ακολουθεί η αξιολόγηση της πραγματικότητας στην οποία βρίσκεται η εκπαιδευόμενη, η διαπίστωση των δυνατών της σημείων και των επιλογών, καθώς και η εξεύρεση ευκαιριών για την επίτευξη του στόχου. Τέλος, εστιάζει σε μια επισκόπηση, για να διαπιστώσει κατά πόσο ο στόχος επιτεύχθηκε και πώς πήγε η διαδικασία.

Σύνδεσμοι για την αυτόνομη μάθηση

Ανάπτυξη, παρακολούθηση και απολογισμός ατομικών μαθησιακών στόχων

 

2.2  Ανοικτή συζήτηση για τα προβλήματα και την υφιστάμενη κατάσταση των εκπαιδευόμενων γυναικών

Η διαφάνεια είναι το κλειδί για τις πτυχές της ανοικτής στάσης, της ειλικρίνειας και της καλοσύνης που αναφέρονται από τον Peña (2018) ως θεμελιώδεις για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Ο εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να ξέρει ότι η έλλειψη γνώσεων ή ψηφιακών δεξιοτήτων είναι συνήθως λόγοι για πρόκληση αμηχανίας, καθώς αυτές οι δεξιότητες είναι ολοένα και πιο κοινές καθημερινά. Επίσης, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι πρόσβαση από το σπίτι τους στα απαραίτητα εργαλεία για εξάσκηση ή εκμάθηση τέτοιων δεξιοτήτων, π.χ. υπολογιστές ή σύνδεση στο διαδίκτυο. Επιπρόσθετα, πολλά προγράμματα είναι διαθέσιμα μόνο στα αγγλικά, κάτι που αποτελεί επιπλέον εμπόδιο για κάποιες γυναίκες. Οι περισσότερες εκπαιδευόμενες το γνωρίζουν και ακριβώς για το λόγο αυτό κάποιες θα αισθανθούν αμήχανα ή δεν θα έχουν κίνητρο. Είναι σημαντικό ο σύμβουλος να αντιμετωπίζει τις καταστάσεις και τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν αυτές οι γυναίκες και να μπορεί να τις βοηθήσει να βρουν λύσεις.

Ο Maslow (1972 στο Knowles 1973, 31) εξηγεί ότι οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να είναι αρκετά ασφαλείς και να αποδέχονται τον εαυτό τους για να επιλέξουν τη διαδικασία ανάπτυξης αντί να την φοβούνται. Ένας τρόπος για να ξεπεράσουν τον φόβο της αποτυχίας και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι οι εκπαιδευόμενες να μιλούν για τα θέματα αυτά. Η αναγνώριση είναι το πρώτο βήμα για την εξεύρεση λύσης, καθώς δεν υπάρχει κανένα ανυπέρβλητο εμπόδιο. Εάν η αναγνώριση προέλθει όχι μόνο από τις γυναίκες, αλλά και από τον εκπαιδευτή τους, οι εκπαιδευόμενες θα νιώθουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στις ικανότητές τους, παρά τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν σε προσωπικό επίπεδο. 

 

2.3  Παρουσίαση στις εκπαιδευόμενες γυναίκες της προοπτικής για απασχόληση στον ψηφιακό τομέα και της αναγκαιότητα για απόκτηση σχετικών χρήσιμων δεξιοτήτων

Ο Rogers (1972 στο Knowles 1973, 33) λέει ότι οι εκπαιδευόμενοι ενδιαφέρονται περισσότερο να μάθουν αυτό που πιστεύουν ότι σχετίζεται με τους ίδιους και τη βελτίωση του εαυτού τους. Εάν θέσουν οι ίδιοι τους στόχους και τις φιλοδοξίες τους, θα είναι πιο συνεργάσιμοι και θα έχουν περισσότερα κίνητρα κατά την εκπαίδευση. Επομένως, είναι σημαντικό για τον εκπαιδευτή να γνωρίζει καλά τα πλεονεκτήματα της ενεργής συμμετοχής στον ψηφιακό τομέα για να μεταδώσει αυτή την πληροφορία. Για αυτό, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να παρουσιάσει στις εκπαιδευόμενες διάφορες μαρτυρίες από άλλες γυναίκες ή δεδομένα για την πραγματική κατάσταση στον ψηφιακό τομέα, που αναδεικνύουν τις μεγάλες ανάγκες που υπάρχουν σε εργατικό δυναμικό. Η παρουσίαση και οι μαρτυρίες μπορούν να συμβάλουν σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς οι γυναίκες θα ακούσουν από πρώτο χέρι τη διαδικασία για απασχόληση στον ψηφιακό τομέα, θα έχουν τη δυνατότητα να θέσουν ερωτήσεις και να αποκτήσουν καλύτερη αντίληψη γύρω από το θέμα.

Ο Knowles (1973) δήλωσε ότι οι ενήλικες πρέπει να γνωρίζουν γιατί πρέπει να μάθουν κάτι πριν ασχοληθούν με αυτό. Ο εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να εξηγήσει τη σημασία των ψηφιακών δεξιοτήτων στις εκπαιδευόμενες, ώστε να κατανοήσουν ότι αυτές οι δεξιότητες δεν είναι χρήσιμες μόνο για την εξεύρεση μιας θέσης εργασίας στον ψηφιακό τομέα, αλλά και για πολλές άλλες πτυχές στη σύγχρονη ζωή. Ο εκπαιδευτής πρέπει να τους εξηγήσει όλη τη μαθησιακή διαδικασία, τα οφέλη που θα αποκομίσουν και πώς μπορούν να συνεχίσουν να μαθαίνουν μετά το τέλος της εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την Helena Pozniak (2020), τα μαθήματα για την απόκτηση νέων ψηφιακών δεξιοτήτων είναι κατάλληλα για άτομα με πτυχίο στις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες ή χωρίς πτυχίο και για άτομα διαφορετικών ηλικιών. Επομένως, η εκπαίδευση για απόκτηση νέων επαγγελματικών προσόντων είναι πάντα δυνατή και η έλλειψη τεχνολογικού υπόβαθρου δεν θα πρέπει να αποτελεί εμπόδιο στην προσπάθεια αυτή.

Επίσης, αυτό το πεδίο προσφέρει πολλές ευκαιρίες, δίνοντας τη δυνατότητα σε άτομα με διαφορετικές δεξιότητες και ικανότητες από διάφορους κλάδους να το επιλέξουν. Επιπλέον, αυτός ο τομέας ολοένα και αυξάνεται καθημερινά, παρέχοντας το περιθώριο σε νεοφερμένους να βρουν μια θέση σε αυτόν. Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό ο εκπαιδευτής να τονίζει ότι, όταν οι γυναίκες ακολουθούν μια διαδικασία για απόκτηση νέων επαγγελματικών προσόντων, θα αποκτήσουν παράλληλα και μεταβιβάσιμες δεξιότητες, μέσω των οποίων θα βελτιώσουν και θα ενισχύσουν άλλες πτυχές της ζωής τους (Wilson, 2018). Ως εκ τούτου, ο ρόλος του εκπαιδευτή είναι να δείξει στις γυναίκες εκπαιδευόμενες ότι θα βελτιώσουν τις ικανότητες και την κατάστασή τους μόνο εάν συμμετάσχουν στη διαδικασία για απόκτηση νέων ψηφιακών επαγγελματικών προσόντων και ότι αυτή η βελτίωση δεν θα περιοριστεί μόνο στο εργασιακό πεδίο.

 

2.4  Επίδειξη ενσυναίσθησης στις εκπαιδευόμενες γυναίκες και γνήσιου ενδιαφέροντος για την ευημερία και το μέλλον τους

Σύμφωνα με τον Sobel (2021), η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε και να συμμεριζόμαστε τα αισθήματα και τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου και είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό για τη δημιουργία καλών σχέσεων. Η ενσυναίσθηση είναι μια ιδιότητα κοινή σε κάθε άνθρωπο, εκτός σε περιπτώσεις εγκεφαλικών βλαβών και άλλων παθήσεων. Ωστόσο, κάποιοι άνθρωποι έχουν πιο ανεπτυγμένη την ιδιότητα αυτή από άλλους. Όσοι έχουν ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση τείνουν να είναι πιο γενναιόδωροι και να ενδιαφέρονται για την ευημερία των άλλων, για αυτό είναι σημαντικό ο εκπαιδευτής ενηλίκων να έχει αυτή την ιδιότητα επαρκώς ανεπτυγμένη. Όπως αναφέρει η Loehr (2017), η ενσυναίσθηση είναι απαραίτητη για τους ηγέτες και αυτό ακριβώς είναι και ο εκπαιδευτής ενηλίκων για τις εκπαιδευόμενές του. Η καλά ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση θα δώσει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτή να κατανοήσει καλύτερα τις ανάγκες των εκπαιδευομένων, να δημιουργήσει ένα πιο ανοικτό περιβάλλον στο οποίο παρέχεται εποικοδομητικά ανατροφοδότηση και να κατανοήσει ό,τι δεν λέγεται, όσα δηλαδή δεν δηλώνουν ευθέως οι εκπαιδευόμενες.

Για να δείξει ενσυναίσθηση στις εκπαιδευόμενές του, ο εκπαιδευτής ενηλίκων πρέπει να (Loehr, 2017):

• Ακούει χωρίς να διακόπτει, ενώ εξασκείται στην ενεργή ακρόαση. Αυτό θα διασφαλίσει ότι ο εκπαιδευτής ενηλίκων ακούει τις εκπαιδευόμενες από πραγματικό ενδιαφέρον και όχι απλώς για να δώσει μια απάντηση.
• Προσέχει τη στάση του σώματός του και τη μη λεκτική επικοινωνία, για να διασφαλίσει ότι δεν φαίνεται αδιάφορος, κάτι που θα μπορούσαν να αντιληφθούν οι εκπαιδευόμενές του.

Μέσα από την επίδειξη ενσυναίσθησης προς τους άλλους, ειδικά προς τις εκπαιδευόμενες γυναίκες, ο εκπαιδευτής θα δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο οι γυναίκες νιώθουν ασφαλείς να μιλήσουν ανοικτά για την υφιστάμενη κατάστασή τους και τα προβλήματα της ζωής τους.

Σύνδεσμοι για την αυτόνομη μάθηση

Πώς να αναπτύξετε ενσυναίσθηση και να ενισχύσετε την κοινότητα του σχολείου σας

Αυτεπίγνωση των εκπαιδευτών εκπαιδευτικών

Pictures are taken from Istock. (2021)