3.1 Συζητώντας και καθορίζοντας έναν κώδικα δεοντολογίας κατάλληλο για εκπαιδευόμενες γυναίκες

Σύμφωνα με τον ορισμό του Hopkins (2017), κώδικας δεοντολογίας είναι «μια επίσημη δήλωση που περιλαμβάνει τις αξίες και τις αρχές που εφαρμόζονται από μια επιχείρηση, εταιρεία ή οργανισμό». Ένας καλογραμμένος κώδικας δεοντολογίας για εκπαιδευόμενους πρέπει να είναι απλός και να καλύπτει τις βασικές προσδοκίες στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί κάθε εκπαιδευόμενος, ενώ μπορεί επίσης να περιλαμβάνει και τις προσδοκίες που έχουν οι εκπαιδευόμενοι από τον εκπαιδευτή. Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος να καθοριστεί ένα σημείο αφετηρίας για την επικοινωνία μεταξύ όλης της ομάδας, το οποίο θα θέτει τις βάσεις για τις περαιτέρω αλληλεπιδράσεις. Αυτός ο κώδικας δεοντολογίας μπορεί και πρέπει να αξιολογηθεί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχει κάποια αλλαγή που πρέπει να γίνει ανάλογα με την κατάσταση και τις ανάγκες των εκπαιδευομένων (Meador, 2020).

Το εν λόγω έγγραφο μπορεί επίσης να περιλαμβάνει, εκτός από το τι αναμένεται από τις εκπαιδευόμενες και τους εκπαιδευτές, τις ενέργειες και συμπεριφορές εκείνες που δεν είναι αποδεκτές στο μαθησιακό περιβάλλον. Έτσι, συμπεριφορές όπως προσβλητικά σχόλια μπορεί να απαγορευτούν, ενώ μπορούν επίσης να οριστούν πειθαρχικά μέτρα, προκειμένου να δοθεί στις εκπαιδευόμενες μια εικόνα για το τι να περιμένουν από τον εκπαιδευτή, εάν δεχθούν κάποια από τις προσβλητικές συμπεριφορές που αναφέρονται στο έγγραφο. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στον κώδικα δεοντολογίας πρέπει να είναι εύκολη στην κατανόηση, συνοπτική και απλή, ώστε όλοι να μπορούν να κατανοήσουν τις αρχές που αναφέρονται σε αυτόν (Hopkins, 2017). Συμμετέχοντας σε αυτή τη διαδικασία, οι εκπαιδευόμενες θα ενισχύσουν την αίσθηση ότι ανήκουν σε μια ομάδα και θα αρχίσουν να χτίζουν την εμπιστοσύνη και την επικοινωνία με τον εκπαιδευτή.

3.2  Εφαρμόστε ένα στιλ επικοινωνίας που είναι ευέλικτο, ανοικτό και αποφασιστικό, και συμπεριφερθείτε στις εκπαιδευόμενες με φιλικό τρόπο 

Σύμφωνα με τον Newton (2011), υπάρχουν πέντε στιλ επικοινωνίας που μπορεί να υιοθετήσει ένας εκπαιδευτής όταν απευθύνεται στην ομάδα. Ανάλογα με το ποιο θα επιλέξει να εφαρμόσει, τα αποτελέσματα θα είναι διαφορετικά. Τα πέντε στιλ επικοινωνίας είναι:

●       Επιθετικό: Εάν ο εκπαιδευτής επιλέξει να χρησιμοποιήσει αυτό το στιλ επικοινωνίας, οι εκπαιδευόμενες θα αισθανθούν ότι απειλούνται και θα αποθαρρυνθούν, αφού θα τις κάνει να νιώσουν ότι οι ανάγκες του είναι πιο σημαντικές από τις δικές τους. Είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικό λόγω του ότι το μήνυμα χάνεται στη διαδικασία της επικοινωνίας, αφού οι εκπαιδευόμενες αφιερώνουν την ενέργειά τους στην προσπάθεια να αντιδράσουν στον τρόπο με τον οποίο μεταδίδεται το μήνυμα, παρά  να κατανοήσουν τις πληροφορίες που μεταδίδει ο εκπαιδευτής.

●       Παθητικό-επιθετικό: Αν και είναι πιο διακριτικός από τον πιο πάνω, ο εκπαιδευτής που χρησιμοποιεί το παθητικό-επιθετικό στιλ είναι, και αυτός, εντελώς αναποτελεσματικός. Ο εκπαιδευτής που επιλέγει να επικοινωνήσει με αυτό τον τρόπο θα εκφράσει τα συναισθήματα και τις απόψεις του υπονομεύοντας με λανθάνοντα τρόπο το άτομο στο οποίο μιλάει, γεγονός που οδηγεί στην αποθάρρυνση των εκπαιδευόμενων, οι οποίες θα νιώσουν ότι τιμωρούνται επειδή δεν πέτυχαν τους στόχους τους, αντί  να αποκτήσουν κίνητρο να τους εκπληρώσουν.

●       Υποχωρητικό: Σε αυτό το στιλ, προσπαθούμε να κρατάμε τους άλλους ευχαριστημένους, προκειμένου να αποφύγουμε τις συγκρούσεις. Αν και φαίνεται καλή επιλογή, ο εκπαιδευτής που εφαρμόζει αυτό το είδος επικοινωνίας χάνει όλη τη δύναμη που του παρέχει ο ρόλος του και οι εκπαιδευόμενες μπορεί να αισθανθούν κάπως χαμένες στη διαδικασία, χωρίς να νιώθουν ότι έχουν μια ηγετική προσωπικότητα που να τις καθοδηγεί.

●       Χειριστικό: Τα άτομα που επικοινωνούν με χειριστικό τρόπο είναι ικανά να ελέγχουν και να επηρεάζουν τους άλλους προς όφελός τους. Ο εκπαιδευτής που χρησιμοποιεί αυτό το είδος επικοινωνίας θα θεωρηθεί από τις εκπαιδευόμενες ως κάποιος που δεν είναι άξιος εμπιστοσύνης και ο οποίος έχει κρυφές προθέσεις που μπορεί να τις επηρεάσουν αρνητικά.

●       Αποφασιστικό: Αυτό είναι το πιο αποτελεσματικό στιλ επικοινωνίας, καθώς ο εκπαιδευτής είναι σε θέση να καθοδηγεί τις εκπαιδευόμενες και να απευθύνεται σε αυτές με αυτοπεποίθηση, χωρίς να τις υπονομεύει, ούτε να τις αποθαρρύνει κατά τη διαδικασία.

Επομένως, ο εκπαιδευτής πρέπει πάντα να επιλέγει ένα αποφασιστικό στιλ επικοινωνίας με τις εκπαιδευόμενές του, το οποίο περιλαμβάνει, επίσης, το να έχει μια «ανοικτή» στάση σώματος, να είναι χαλαρός, να διατηρεί οπτική επαφή με τις εκπαιδευόμενες χωρίς να είναι πολύ επεμβατικός και να μιλά σε ένα μεσαίου επιπέδου τόνο (Newton, 2011). Όταν προσεγγίζονται με αυτόν τον τρόπο, οι εκπαιδευόμενες αισθάνονται ότι μπορούν να βασιστούν στον εκπαιδευτή τους και αναπτύσσουν ένα αίσθημα εμπιστοσύνης που τις συνδέει με αυτόν, κάτι που με τη σειρά του διευκολύνει τη διαδικασία της μάθησης. Αυτό το στιλ επικοινωνίας βοηθά επίσης τις εκπαιδευόμενες να νιώσουν πιο κοντά στον εκπαιδευτή, κάτι που ανοίγει τις πόρτες για μια φιλική σχέση, πάντα με αμοιβαίο σεβασμό. Αυτή η οικειότητα μπορεί να είναι πολύ ευεργετική για την πρόοδο των εκπαιδευομένων.

Picture was taken from Istock. (2021)