Materiały do “Zrozumienie barier utrudniających równe uczestnictwo kobiet w programie (re)szkoleniowym”

3.1 Identyfikacja wielu różnych barier w ograniczaniu dostępu kobiet do udziału w programach szkoleniowych pomagających im w znalezieniu pracy w sektorze cyfrowym

Istnieje wiele różnych barier, które utrudniają kobietom dostęp do uczestnictwa w programach szkoleniowych i przekwalifikowujących, które pomagają im w znalezieniu pracy w sektorze cyfrowym. Niektóre z nich zostały zidentyfikowane poniżej:

  1. Zakorzenione stereotypy i kultura: nieodłączne uprzedzenia wynikają ze stereotypów związanych z płcią oraz tradycyjnych założeń dotyczących mężczyzn I kobiet, które ograniczają równe korzystanie przez kobiety z technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) oraz ich szerszy udział w gospodarce (cyfrowej). Odkąd w 1981 roku firma IBM wprowadziła na rynek swój pierwszy komputer PC, komputery kojarzone są jako "rzecz dla chłopców". Twierdzenie to jest w dużej mierze dziełem kultury i społeczeństwa, które wiążą zainteresowanie oraz sukcesy z komputerami z chłopcami i mężczyznami. Programy nauczania, oczekiwania nauczycieli i kultura odzwierciedlają drogę chłopców do informatyki, akceptując założenia o męskiej doskonałości i niedoskonałości kobiet w tej dziedzinie.
  2. Tokenizm: kobiety w branżach intensywnie wykorzystujących technologie częściej niż mężczyźni czują się jak outsiderzy. Izolacja i marginalizacja, której doświadczają mniejszości, uniemożliwia silne poczucie przynależności i ogranicza wywieranie wpływu.
  3. Brak wzorców do naśladowania zachęca kobiety do szukania zatrudnienia w cyfrowym sektorze rynku pracy.
  4. Silniej odczuwane trudności w pogodzeniu życia zawodowego z osobistym.
  5. “Technofobia": brak wykształcenia skutkuje brakiem umiejętności i pewności siebie oraz stanowi kluczową barierę w dostępie do technologii cyfrowych i korzystaniu z nich. Nieodłączne uprzedzenia i normy społeczno-kulturowe przyczyniają się do mniejszej pewności siebie i motywacji.
  6. Cyberprzemoc i nękanie w internecie przyczyniają się do częstych doniesień, że kobiety nie czują się bezpiecznie ani komfortowo, zajmując centralną pozycję w internecie. Takie negatywne doświadczenia w sieci, w mediach i na portalach społecznościowych mogą mieć negatywny wpływ na samopoczucie wielu dziewcząt i kobiet, wywołując negatywne skutki uboczne dla ich pewności siebie, zaufania i ostatecznie dla ich zdrowia psychicznego i bezpieczeństwa fizycznego.
  7. Dostęp i przystępność programów szkoleniowych: Kobiety napotykają większe bariery, jeśli chodzi o początkowy dostęp, przystępność usług cyfrowych i korzystanie z TIK. Zazwyczaj kobiety rozwijają swoje umiejętności w domu, w miejscu pracy lub w zaufanych środowiskach społeczności lokalnych. Kursy cyfrowe związane z pracą są drogie, a kobiety mają mniejsze możliwości, aby sobie na nie pozwolić ze względu na niższe zarobki. Kobietom brakuje również informacji o darmowych kursach.  
  8. Lokalizacja: różnice w traktowaniu płci są większe na obszarach wiejskich w gospodarkach rozwijających się. Kobiety i dziewczęta na obszarach wiejskich znacznie częściej pracują w rolnictwie.
  9. Stwierdzono również, że akceptacja społeczna ze strony członków rodziny ma zasadnicze znaczenie dla dziewcząt i kobiet, jeśli chodzi o aktywne zaangażowanie w domenę cyfrową oraz wykorzystywanie możliwości edukacyjnych i zawodowych w dziedzinach technologicznych.
  10. Przekonania na własny temat mają znaczenie, ponieważ decydują o tym, jak dobrze uczniowie motywują się do nauki i jak wytrwale stawiają czoła trudnościom. Kobiety stale wykazują mniej pozytywnych przekonań na temat własnych umiejętności w zakresie matematyki i nauk ścisłych niż mężczyźni i znacznie częściej niż mężczyźni odczuwają stres i niepokój związany z matematyką - nawet jeśli osiągają równie dobre wyniki jak mężczyźni.


3.2 Sposoby, dzięki którym uczące się kobiety mogą pokonać bariery w zakresie re/szkolenia potrzebnego do pracy w sektorze cyfrowym

Cztery kluczowe obszary zidentyfikowane jako część podejścia systemowego to:

  • wzmocnienie pozycji edukatorów i uczynienie z nich aktywnych agentów zmian;
  • zwiększenie pewności siebie i wiary we własne możliwości;
  • zmiana nastawienia i oczekiwań;
  • zapobieganie dyskryminacji i przemocy ze względu na płeć.

Najczęstsze środki zapobiegawcze i łagodzące wdrażane w celu pokonania barier dla kobiet w sektorze cyfrowym to:

  1. Zachęcanie i wspieranie rozwoju pewności siebie i postaw kobiet w zakresie korzystania z TIK. Rządy, wraz ze społecznościami, rodzinami i edukatorami, są gorąco zachęcane do pomocy w zmianie nastawienia kobiet i dziewcząt do korzystania z TIK, studiowania przedmiotów STEM i pracy w sektorze cyfrowym
  2. Promocja wzorów do naśladowania. Wzory do naśladowania można promować na wiele sposobów:
    • Nauczycielki będące wzorem do naśladowania dla uczniów,
    • Tworzenie kampanii uświadamiających w celu zwalczania istniejących stereotypów, eksponowanie obecnych kobiet - cyfrowych liderów,

    • Zapewnienie widoczności kobiet w wydarzeniach, grupach eksperckich, treściach edukacyjnych i mediach ma kluczowe znaczenie dla tworzenia tego rodzaju opiniotwórczych liderów i wzorów do naśladowania.

  1. Networking, łączenie kobiet poprzez sieci technologiczne i wzajemne wzmacnianie się.
  2. Mentoring: mentoring jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych inicjatyw na całym świecie. Inicjatywy mentorskie pomagają złagodzić skutki różnicy w pewności siebie kobiet i ich tendencji do posiadania słabszych sieci kontaktów w sferze zawodowej. Mentoring może odbywać się w środowisku edukacyjnym lub zawodowym, a także w ramach przedsiębiorstw lub w sposób przekrojowy.
  3. Umiejętności cyfrowe i kontakt z technologią.
  4. Ułatwianie dostępu do technologii, takich jak komputery czy telefony, a także kawiarenki internetowe, sale szkoleniowe, zajęcia online.
  5. Uświadamianie podświadomych uprzedzeń w celu zwiększenia świadomości i pomocy w przezwyciężaniu głęboko zakorzenionych stereotypów kulturowych i społecznych.
  6. Zwiększenie zaufania kobiet do technologii i innowacji cyfrowych.
  7. Uczestnictwo w indywidualnych lub grupowych zajęciach/kursach. Kursy online dla osób mieszkających na terenach wiejskich.
  8. Przedstawienie kobiet i dziewcząt odnoszących sukcesy w branży cyfrowej w kampaniach, w których mogą zaprezentować swoje doświadczenia i podzielić się różnymi perspektywami na temat tego, jak rozwijać podobną karierę.
  9. Tworzenie hashtagów w mediach społecznościowych mających na celu przełamywanie stereotypów.

3.3 Przyczyny i korzyści z równego udziału kobiet w programie szkoleń przygotowujących do pracy w sektorze cyfrowym

Cyfrowa transformacja społeczeństwa i gospodarki to zjawisko, którego nie da się powstrzymać. Obecnie posiadanie umiejętności cyfrowych i personelu z kwalifikacjami w zakresie TIK jest wymagane we wszystkich sektorach gospodarki, nie tylko w sektorze TIK. Rewolucja cyfrowa ukształtuje sposób, w jaki będziemy żyć i pracować w przyszłości, a jeśli kobiety pozostaną w tyle, nie będąc aktywną częścią tego procesu, patriarchalne konstrukcje i struktury zostaną wzmocnione i utrwalone. Udział kobiet w kształtowaniu transformacji cyfrowej przyniesie zmiany społeczne w teraźniejszości i przyszłości.

Dlatego też udział w programie re/szkolenia jest niezbędny, aby pozostać na rynku pracy, stać się bardziej elastycznym i atrakcyjnym dla pracodawców. Zachęca to do dalszego samorozwoju i rozszerza zakres umiejętności. Umiejętności te są przydatne nie tylko w karierze zawodowej kobiet, ale także w ich życiu osobistym. Ponadto podjęcie kursu/szkolenia i jego ukończenie zwiększa wiarę i pewność siebie. Jeśli nie uda się osiągnąć równości w sferze cyfrowej, ominą nas talenty, wizje, zasoby i bogactwo.

3.4 Historie sukcesu kobiet uczących się w ramach coachingu

Ważne jest, aby inspirować kobiety do udziału w programach szkoleniowych w sektorze cyfrowym, a wzorce do naśladowania i historie sukcesu są do tego świetnym narzędziem. Poniżej możesz zapoznać się z dwoma przykładami i znaleźć linki do innych inspirujących historii sukcesu.

  • Andrea Jimenez Cisneros z Peru urodziła się w konserwatywnej rodzinie, w której wszystkie środki rodzinne były inwestowane w edukację chłopców. Andrea nie mogła liczyć na studia z powodu ograniczeń finansowych, ale udało jej się i obecnie jest nie tylko doktorantką na Uniwersytecie Royal Holloway w Londynie, ale także rozpoczyna karierę w dziedzinie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych dla Rozwoju (ICT4D).
  • Afua Osei z Ghany studiowała nauki polityczne i zdała sobie sprawę, że chce pomagać innym kobietom w określaniu ich ścieżek kariery i zaangażowała się w pracę społeczną. Afua zainteresowała się technologią ze względu na potencjał tworzenia treści, które przekraczają granice państw i dają ludziom możliwość poczucia się częścią społeczności, nawet jeśli są od siebie fizycznie oddzieleni. Rozpoczęła pracę w mobilnej firmie reklamowej, zajmując się strategią biznesową, a w końcu została jedną ze współzałożycielek platformy "She leads Africa", której celem jest pomoc młodym kobietom w wyborze ścieżki kariery.  

Historie kobiet z całego świata, a w szczególności z krajów rozwijających się, które nie tylko mają większy problem z różnicami między płciami, bardziej konserwatywne podejście do kobiet w sektorze cyfrowym, ale także mniejszy dostęp do edukacji i przystępność cenową komputerów, telefonów itp. są bardzo inspirujące i powinny zachęcać dziewczęta i kobiety do wyznaczania i osiągania swoich celów.

Edukatorzy dorosłych-trenerzy mogą wykorzystać historie sukcesu opracowane podczas projektu Go-Digital do motywowania kobiet uczących się. (https://godigital.lmlo.lt/success_stories.html?lang=en).

Ciekawe historie kobiet, które zmieniły swoją karierę na sektor cyfrowy, wyzwania, którym musiały stawić czoła i rezultaty, które osiągnęły, robią wrażenie i zachęcają inne kobiety. Wykorzystując te historie w procesie coachingu, edukatorzy dorosłych mogą znaleźć pytania do autorefleksji, które są bardzo pomocne w procesie zachęcania kobiet do przejścia do sektora cyfrowego.

Ważne jest również, aby szukać przykładów kobiet, które zmieniły swoją karierę na sektor cyfrowy, i wykorzystywać ich historie sukcesu jako wzorce do motywowania kobiet.

Linki do samokształcenia